این مقاله را به اشتراک بگذارید
صنایع دستی در کشور های مختلف جهان:حضور صنایع دستی بیشتر در ممالکی به چشم می خورد که سابقه ی تاریخی و پشتوانه ی تجربی زیادی دارند و فرهنگ آنها بسیار ریشه دار و طولانی است. توسعه ی صنایع دستی در کشور های در حال توسعه علاوه بر اعتلای فرهنگی ، باعث رشد اقتصادی و ایجاد کسب و کار و تامین در امد برای افراد آن جامعه می شود.
مقدمه ای تاریخچه وشناخت صنایع دستی کشورها
وقوع انقلاب صنعتی در قرن هجدهم در اروپا باعث رشد و پیشرفت روزافزون و انفجاری در آن کشور ها شد و باعث شد این کشور ها از لحاظ اقتصادی و صنعتی بر سایر ممالک چیرگی پیدا کنند و انبوه کالا ها را به کشور های دیگر جهان صادر کنند.
این مسئله منجر به این شد که کشور های جهان سوم که سالها با فروش صنایع دستی به رشد خوبی دست پیدا کرده بودند ، به مصرف کنندگان کالاهای ماشینی وارداتی کشورهای اروپایی تبدیل شدند.
بعد از جنگ جهانی دوم بسیاری از کشور های دربند استعمار استقلال یافتند و صنایع دستی بار دیگر احیا شد. این کشور های آزاد شده که زمانی مهد تولید و صادرات صنایع دستی بودند ، برای جبران خسارات و خنثی کردن ضرر هایی که این مدت از استعمار به آنها وارد شده بود ، احیای صنایع دستی را در راس کار خود قرار دادند و مستقیما به آن پرداختند. هند، پاکستان، اندونزی ، ایران، مراکش، سریلانکا، چین، یونان و مکزیک از جمله آن کشور ها بودند.
حمایت و توسعه در کشور های جهان سوم را از چند منظر اساسی می توان پیگیری کرد:
- ایجاد اشتغال و درآمد برای جمعیت کثیری از مردمان شهر و روستا و عشایر.
- کاهش مهاجرت به شهرها و استفاده ی حداکثری از منابع روستایی .
- تامین درآمد برای روستاییان منجر به رشد و توسعه ی کشاورزی و دامداری شد.
- کمک به تامین بخشی از درآمد ارزی از طریق صادرات به کشور های جهان اول.
- حفظ فرهنگ و میراث ملی کشورها.
جهت آشنایی با غذاهای صنتی اصفهان اینجا کلیک کنید
روش رفع موانع در کشور های جهان سوم
در کشور های جهان سوم دولت از دو طریق برای برداشتن موانع سد راه در بخش صنایع دستی اقدام می کند:
1. ایجاد سازمان های مسئول در نظام تشکیلاتی دولت
. این سازمان ها وظیفه دارند مواد اولیه را تامین و تولید نمایند و ابزار کار صنعتگران و تولید کنندگان صنایع دستی را ایجاد نمایند و با ایجاد نمایشگاه ها و فروشگاه ها و فعالیت در زمینه ی بازاریابی زمینه ی صادرات صنایع دستی را ایجاد نمایند.
2.ایجاد تسهیلات قانونی
ایجاد تسهیلات قانونی و نظارت و کنترل بخش صنایع دستی. این کار با هدف ایجاد و ارتقا یک سیستم هدفمند میان تعاونی های تولیدی و بازرگانی صنایع دستی انجام می گردد .
طبق آنچه توضیح داده ایم، اقدامات دیگری نیز می تواند باعث رشد صنایع دستی گردند. از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
حمایت صنایع بزرگ از صنایع دستی
با انجام این کار کارخانه های تولید کننده مواد اولیه ملزم می باشند درصدی از تولیدات خود را با قیمت مناسب در اختیار صنعتگران دستی قرار دهند که هم اکنون دولت اندوزی دراین کار سرآمد است.
ꙮ ایجاد تسهیلات اعتباری برای متقاضیان ( تعاونی های صنایع دستی و صنعتگران منفرد)
این روشی است که امروزه در هند و پاکستان و ایران در حال اجراست و برای صنعتگران بسیار سودمند است.
ꙮ تقدیر از صنعتگران منفرد شهری و روستایی
با انجام این کار از سمت هیئت از صاحب نظران ، از آثار صنعتگران تقدیر می شود و بعضا امکاناتی در اختیار آنها قرار می گیرد. مثلا در کشور هایی نظیر هند و اندونزی و بنگلادش و مالزی ، صنعتگران به مسابقاتی دعوت می شوند و جوایزی دریافت می کنند.
دیدگاه کشور های توسعه یافته نسبت به صنایع دستی
علاقه ی جمعی در کشور های صنعتی و پیشرفته نسبت به آثار هنری و فرآورده های دستی در حال افزایش است. نکته ی حائز اهمیت این است که کشور های صنعتی و پیشرفته صادر کننده ی کالاهای نوین و جدید صنعتی و از طرفی متقاضی و خریدار صنایع دستی کشورهای جهان سوم هستند و از طرف دیگر کشور های درحال توسعه متقاضیان و خریداران کالاهای صنعتی از کشور های پیشرفته هستند
دیگر دیدگاه ها
در عوض صنایع دستی خودرا به آنها عرضه می کنند.با فهم این مطلب در خواهیم یافت که ویژگی های صنایع دستی در کشور های پیشرفته این چنین است:
1) صنعتگران این عرصه غالبا هنرمندانی هستند که دوره های هنری طی کرده اند و یا دارای تحصیلات هنری هستند.این هنرمندان در آتلیه های هنری خود مشغول به فعالیت اند و نمایشگاه و فروشگاه های مختلف را در همین آتلیه ها برپا می کنند. نقش آتلیه ها در صنایع دستی کشور های پیشرفته مهم است.
is2) درون مایه ی طرح ها و نقش و نگار های صنایع دستی در کشور های توسعه یافته بیشتر نقش و نگارهای مدرن و صنعتی است.
3) صنایع و تولیدات در کشور های توسعه یافته فقط در حد رفع نیاز است و هنرمندان تنها به مقداری کالا تولید می کنند که در مراکز توریستی به فروس می رسد، اما برای کشور های در حال توسعه این مقدار بسیار زیاد است به حدی که سهم بسزایی از آن به فروش می رسد.
4) سهم عمده ای از صنایع دستی کشور های پیشرفته بوسیله ی ماشین آلات انجام می گیرد و نقش دست تا حدی در آن کمتر است. این کشور ها تولیدات صنایع دستی خود را بصورت جزیی و در کنار صنایع بزرگ انجام می دهند.
صنایع دستی در کشور ها
امروزه از میان 230 کشور جهان که حدودا 90 کشور آن در زمینه ی صنایع دستی فعالیت می کند. عضو شورای جهانی صنایع دستی هستند، می توان انواع مختلفی از صنایع دستی را جمع آوری کرد.
اگر به طرح های منسوجات بافته از کشور های مختلف جهان با دقت بنگرید، متوجه می شوید که فرهنگ و آداب و رسوم آن ملت در طرح هایشان بازتاب پیدا کرده است. طبیعت و موقعیت جغرافیایی نیز می تواند بخشی از طرح های صنایع نساجی باشد. مثلا لباس کیمونو در کشور ژاپن یا دامن های مردانه ی اسکاتلندی نمود های بارزی از هنر و فرهنگ مردم آن سرزمین هستند که رنگ و لعاب خود را حفظ کرده اند و زیبایی خاصی را به نمایش می گذارند.
نساجی در کشور های مختلف
در ادامه ی این مقاله به طور تخصصی وارد حوزه ی نساجی در کشور های مختلف جهان می شویم و طرح های منسوجات بافته را در این کشور ها بررسی می کنیم.
گلدوزی شیشه:
این نوع گلدوزی از قرن 17 میلادی رواج یافت.در این طرح از منسوجات تکه های آینه در لابلای نقش و نگار های پارچه قرار می گیرد. به همراه استفاده از رنگ های شاد، زیبایی بی نظیری به آن می بخشد. برخی بر این باورند که نام گلدوزی شیشه Shisha نامی فارسی است اما مهد تبلور این هنر در هندوستان و نیز افغانستان و چین است. پارچه های با شیشه کاری نه تنها در البسه بلکه در دکوراسیون منزل و در رو میزی ها و دیوارآویز ها نیز کاربرد دارد.
چاپ کلاقه ای یا بالتیک
این هنر خاص مردم اندونزی است و در سال 2009 در فهرست جهانی یونسکو به عنوان نماد فرهنگی اندونزی به ثبت رسید. طرح های کلاقه ای هم بوسیله ی دست و هم بوسیله ی چاپ روی البسه و پارچه ها قرار می گیرد. جلوه خاصی به آنها می بخشد. چاپ کلاقه ای بوسیله ی رنگرزی و واکس ایجاد می شود. این هنر در بخش هایی از کشور ایران نیز وجود دارد اما این مردم اندونزی بودند که بطور سنتی این هنر را اجرا می کردند.
پارچه تارتان
تارتان ها در اصل پارچه هایی با نقش های ساده افقی و عمودی هستند که قدمت طولانی دارند و به قرون وسطی بر می گردند. این پارچه ها که بنام پارچه های اسکاتلندی نیز شناخته می شوند ، یادگار قبایل سنتی اقوامی هستند که در اسکاتلند می زیسته اند. تارتان ها عموما دارای رنگ های قرمز،آبی،سبز و سفید هستند.
طرح های کوبایی:
طرح های کوبایی ویژه و جذاب هستند و در مراسماتی نظیر عروسی و تدفین مردگان استفاده می شوند. در قدیم از رنگ های طبیعی برای رنگ دادن به این پارچه ها استفاده می گردید که رنگ و رویی خاص را می داد. از مهم ترین نقش های کوبایی می توان به رافیا اشاره کرد که با استفاده از نخلی به همین نام بدست می آید. سوغاتی خوبی برای گردشگران کشور کوبا است.
طرح های آفریقایی:
طرح های سنتی آفریقایی که بنام آنکارا نیز شناخته می شوند در قدیم بوسیله ی استفاده از موم طبیعی طرح زنی می شدند که البته این کار دیگر رواج ندارد. صنعت پارچه بافی از اوایل سال 1960 در این کشور رواج پیدا کرد. هنوز هم پارچه هایی با نقوش قدیمی برای ایشان کالایی لوکس است.
گلدوزی مکزیکی:
این نوع گلدوزی به دقت و ظرافت خاصی نیاز دارد و عناصر گل و حیوانات به وفور در آن وجود دارد. این طرح ها عمدتا برای پوشاک مورد استفاده قرار می گیرند .
ابریشم یوزن ژاپنی:
این ابریشم های زیبا و چشم نوازی قدمتی بالغ بر چهار الی پنج قرن دارند.کیمونو هایی که با این پارچه های ابریشمی تولید می شوند در ژاپن بسیار پر طرفدار اند و زنان ژاپنی آنها را در مراسمات خاص می پوشند و جالب اینکه رنگ پارچه ی مشکی برای کیمونو مخصوص خانمهای متاهل است .
سوزنی: پارچه های سوزنی یا سوزن دوزی را در کشورهای آسیای میانه نظیر قرقیزستان و ایران و ازبکستان می بافتند. طرح های سوزن دوزی عمدتا سبز قرمز و آبی است و با نقش هایی نظیر گل و پرنده آراسته است. پارچه هایی که سوزن دوزی هستند، در تمام این کشور ها در جزییات متفاوت و در کلیات یکسان اند.
گلدوزی ماراش:
گلدوزی ماراش یا مرعشی مخصوص کشور ارمنستان است ولی در تمام جهان پر طرفدار است. این پارچه های زیبا با مروارید، سنگ و زیورآلات کوچک آراسته هستند و طرح های آن غالبا پرندگان و گیاهان و نماد های مذهبی ارامنه است.
هدف ما از این مقاله در مجله ارگ آشنایی شما با صنایع دستی جهان بود
دیگران هم این مقاله را پسندیده اند