این مقاله را به اشتراک بگذارید
پل های تاریخی اصفهان که بر روی زاینده رود احداث شده اند، بخش مهمی از جاذبه های توریستی اصفهان را تشکیل می دهند،در حقیقت سازه هایی هستند که رویای عبور انسان از روی رودخانه ها را برای او به حقیقت رسانده است و به گونه ای که هر مسافر وجهان گردی که به اصفهان می آید بی شک حتی یک بار هم که شده به پل های اصفهان مثل پل خواجو یا سی و سه پل قدم میزند و لحظاتی خوشی را روی پل ها سپری میکند.
قدمت پل های تاریخی اصفهان
ساخت این پل ها مربوط به دوران تاریخی مختلفی هستند که هنوز هم برای عبور و مرور عابرین پیاده مورد استفاده قرار میگیرند در ادامه این مقاله مجله ارگ اصفهان به ترتیب جغرافیایی به معرفی آن میپردازیم.
این مقاله هم به شما پیشنهاد می شود
پل مارنان
یکی از پل های تاریخی اصفهان، پل مارنان است؛ پلی که امروزه در داخل شهر اصفهان است و در گذشته پلی نزدیک به حریم شهر به شمار می رفته است.
مارنان در گذشته مورد استفاده ارامنه برای ورود به شهر اصفهان بوده است. این پل در گذشته روستای مارنان را به منطقه جلفا اتصال می داده و امروزه در جنوب غربی اصفهان قرار دارد.
نام گذاری پل مارنان
در مورد وجه تسمیه این پل نقل و قول های بسیاری وجود دارد و برخی ها می گویند نام این پل ماربین و همان مهربین در فرهنگ اوستایی بوده است. عده دیگر دلیل این نام گذاری را پیچ و تاب مارگونه را که زاینده رود پیش از ورود به اصفهان و در منطقه این پل به خود می دهد می دانند.
تاریخچه و قدمت پل مارنان
بنای نخستین پل مارنان مربوط به پیش از دوران صفوی دانسته اند که در زمان شاه سلیمان صفوی، یکی از ثروتمندان ارامنه اصفهان بانی بازسازی و مرمت این پل می شود و به همین خاطر شاه سلیمان به او لقب سرفراز اعطا می کند تا یکی دیگر از نام های این پل ، سرفراز شود.
پایه های پل مارنان
پایه های پل مارنان و زیرسازی آن از سنگ و ساروج ساخته شده و طاق ها و بدنه اش از آجر و ملات گچ و خاک می باشد؛ پل مارنان اولین پل های تاریخی اصفهان از لحاظ جغرافیایی است در حال حاضر 17 چشمه و یا دهانه دارد و آب برهای آن به شکل نیم دایره با دهلیزی بزرگ هستند.
پل خواجو زیباترین پل اصفهان و شاید ایران!
یکی از پل های تاریخی اصفهان پل خواجو می باشد که آن را بدون هیچ اغراقی می توان یکی از زیباترین پل های تاریخی اصفهان که واقع بر زاینده رود است دانست که در میان پل های جهان نیز از زیبایی خاصی برخوردار است.
این پل مابین پل چوبی و پل شهرستان است و قدمت آن به دوره صفویه و به دوره شاه عباس دوم باز می گردد؛ بخش فوقانی پل خواجو برای عبور کالسکه ها و چهارپایان و بخش زیرین برای عبور افراد پیاده رو استفاده می شود.
مصالح بکار برده در پل خواجو
بخش زیرین تماما از سنگ و ساروج ساخته شده است و دهانه های عبور آب به کمک تخته های قطوری کنترل می شود به شیوه ای که با مسدود کردن این دهانه ها سطح آب در بخش غربی بالا می آماده و دریاچه کوچکی را به وجود می آورده است.
در بخش شرقی این پل ، پلکان های سنگی که کمک می کنند به واسطه آن ها می توان تا سطح آب پایین رفت و از مناظر زیبا لذت برد. در بخش مرکزی طبقه بالای پل عمارت بیگلربیگی قراردارد که به منظور پذیرایی و تشریفات رسمی ساخه شده بود.
اشراف و بزرگان از طریق این عمارت می توانستند مسابقات شنا و قایقرانی را در ناحیه غربی پل تماشا کنند.
سی و سه پل مشهورترین پل اصفهان
سی و سه پل یا الله وردی خان یکی دیگر ازسازه های بر روی زاینده روداست واز بنام ترینهای پل های تاریخی اصفهان می باشد و بیراه نیست اگر بگوییم که سی و سه پل از مشهور ترین پل های تاریخی اصفهان است، پلی که در بسیاری از موارد به عمومی ترین نشانه و نماینده پل های تاریخی اصفهان بدل شده است.
تا چند دهه اخیر خبرهای بد برای پل های اصفهان همیشه شنیده شده است که یکی از این خبرها به دوران پهلوی باز می گردد.
تاریخ بنای سی و سه پل را شیخ علی نقی کمره ای شاعر زمان شاه عباس در شعری به تاریخ سال 1005 هجری به شمار آورده است و این سال درست همزمان با روزهایی می باشد که خیابان ها و کوچه های بی همتای چهارباغ هم ساخته شده است.
این پل تاریخی نزدیک به 300 متر طول و 14 متر بنا پهنا داشته و طولانی ترین پل زاینده رود است.
پل جوبی
پل جوبی یکی دیگر از پل های تاریخی اصفهان است که ما بین پل خواجو و سی و سه پل قرار دارد و در دوره شاه عباس دوم در سال 1065 ساخته شده است. وجه تسمیه این پل به علت جوی کوچکی است که بر روی آن قرار داشته است. پل جوبی یا جوقی در واقع محل عبور خانواده شاه صفوی و اشراف و سفیرانی بوده است که اجازه ملاقات با شاه عباس دوم را پیدا کرده اند.
در قسمت های شرقی و غربی پل جوبی ، آب رودخانه هم انباشته می شده و به شکل دریاچه ای در می آمده، به همین دلیل در گذشته به آن پل دریاچه هم می گفتند.
معنای جوب یا جوق
در ابتدا معنای جوب یا جوق که بر روی این پل نهادن
جوب یا جوق همان نهر های کوچکی است که در شهر اصفهان بسیار زیاد دیده میشود ودر کنار خحیابانها هم برای دفع ابهای سطحی بکار برده میشود
تاریخچه پل جوبی
در کتاب فوایدالصفویه که از مآخذ تاریخ عهد صفوی است به روشنی از این پل به عنوان پلی به نام سعادت آباد یاد شده و نویسنده کتاب ( در روزگار صفوی ) بنای شهر تازه ای را به موازات باغ خوشبختی آباد در اسل 1069 هجری و همزمان با هفدهمین سال سلطنت شاه عباس دوم متذکر می شود.
ساختمان پل جوبی ، به دوره شاه عباس دوم در سال 1065 هجری ساخته شده است و در سال 1319 توسط سید عبدالرحیم محمودیه تاجر اصفهانی مورد بازسازی قرار گرفته است.
سازه پل جوبی
پل جوبی دارای 21 چشمه با طاق جناغی است که پایه های میانی دو برج آن، شش گوشه زیبا وجود دارد که مدتی قهوه خانه به عنوان یک نگارخانه از آن بهره برداری می شده است.
پل جوبی با پنای کم و طول 147 متر بر بستر زاینده رود میان دو پل الله ورودی خان ( سی و سه پل ) ساخته شده است
دیگران هم این مقاله را پسندیده اند
پل شهرستان قدیمی ترین پل اصفهان
پل شهرستان لقب قدیمی ترین پل زاینده رود را به خود اختصاص داده است.(پل جی)،(پل جسر حسین)،(پل سارویه)نام های دیگر این پل هستند.بر اساس تحقیقات باستان شناسان زمان ساخت این پل به دوره هخامنشیان و ساسانیان بر می گردد.
این پل از نظر سال ساخت و شیوه معماری شباهت زیادی به (پل دزفول)،(پل شوشتر)دارد. در قسمت های فوقانی پل شهرستان آثار معماری ایرانی،دیلمی و سلجوقی به چشم می خورد.
بازدید از این سازه بی نظیر شما را شگفت زده می کند؛ این که پس از گذشت سالیان دراز هنوز این بنا سالم مانده واقعا حیرت انگیز است!
خوشبختانه بر خلاف پل مارنان در حق پل شهرستان اجحاف نشده و نام آن در فهرست آثار ملی ایران (شماره ثبت889) دیده می شود.گاهی اوقات پل شهرستان محلی برای برگزاری نمایشگاه های اصفهان است.
معماری پل شهرستان
این پل از 12 پایه سنگی بزرگ و 11چشمه تشکیل شده است.پل شهرستان در زمان های گذشته یک پل جنگی بود و از بخش بالایی آن برای عبور و مرور استفاده می کردند،اما متاسفانه این روزها به دلیل آسیب های وارد شده فقط می توان از روی آن پیاده بگذرید.
در بعضی قسمت های پل آثاری از (مسجد جامع جی) و آرامگاه (الراشد باالله) خلیفه عباسی به چشم می خورد.از مصالح به کار رفته در ساخت پل شهرستان می توان به خشت،آجر،ملات و سنگ اشاره کرد.
قسمت هایی از پل که داخل آب قرار دارند نیز از سنگ و ساروج ساخته شده اند.پایه های اصلی نیز روی سنگ های طبیعی رودخانه قرار دارند.