در جامعه امروزی رعایت حقوق مردم و بهره مندی از برخی از مزایای قانونی و حفظ موارد مندرج در بسیاری از اصول قانون اساسی از جمله حق بهره مندی از مالکیت خصوصی و حمایت از حقوق فردی و اجتماعی و حفظ حقوق مردم از اهمیت زیادی برخوردار است. تحقق عدالت و نظارت بر حسن اجرای قوانین. تأسیس دفتر اسناد رسمی یکی از ابزارهای حمایت قانونی از اموال خصوصی مردم است.
در همین راستا مراحل قانونی تاسیس دفتر اسناد رسمی را توضیح داده ایم.
نقش دفتر اسناد رسمی در زندگی روزمره
سردفتران اسناد رسمی با تنظیم و ثبت قراردادها، معاملات و تعهدات نقش مهمی درایجاد آرامش و اعتماد در جامعه دارند. فواید ثبت اسناد محدود به آثار حقوقی آن از جمله رسمیت و قابلیت اجرا و اعتبار بخشیدن به اسناد تنظیمی خلاصه نمیشود، بلکـه آثـار مـادي، معنوي، روانی، اقتصادي، قضایی و اجتماعی حائز اهمیتـی را نیـز بـه همـراه خواهـد داشت.
ازاین رو نقش دفاتر اسناد رسمی و جایگاه آنان در روابط اجتماعی و اقتصـادي جامعه برهیچ کس پوشیده نمانده و دولتها نیز در راستاي انتظام امور و تنظیم روابط بین افراد در بسیاري از شئون فردي و اجتمـاعی مداخلـه مـی نماینـد.
براین اساس دولت، براي تأسیس دفاتر اسـناد رسـمی شروط و حدودي نهاده و علاوه بر تکلیف اخذ مجوز، بـراي ادارهي امـور آنهـا نیـز، شخصی به نام سردفتر را تعیین نموده است.
دیگران هم این مقاله را مطالعه کردند
تعریف سر دفتر و دفاتر اسناد رسمی
ماده ۲ قانون دفتر اسناد رسمی مصوب 1316 در تعریـف سـردفتر چنـین مقـرر میدارد: «دفتر اسنادرسمی به مدیریت و مسئولیت یک نفر صاحب دفتر که ازاین به بعـد سردفتر نامیده میشود اداره میگردد»
و به موجب ماده ۳همین قانون، سـردفتر بـه موجب حکم وزیر عدلیه منصوب و وابسـته بـه وزارت عدلیـه محسـوب مـی شـود و اداره ی کل ثبت اسناد و املاك طبق حکم مزبور براي او پروانه صـادر خواهـد نمـود.
ماده ی ۲ قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب ۱۳۵۴ در تعریف سردفتر اشـعار مـی دارد: «ادارهي امور دفترخانه اسناد رسمی به عهده شخصی است که بـا رعایـت مقـررات ایـن قانون بنا به پیشنهاد سازمان ثبـت اسـناد و امـلاك کشـور بـا جلـب مشـورتی کـانون سردفتران و به موجب ابلاغ وزیر دادگستري منصوب و سردفتر نامیده میشود.»
در این مقاله مجله ارگ شرایط و نحوه انتخاب سر دفتر را توضیح دهیم
نحوه انتخاب سر دفتر اسناد رسمی

انتخاب سردفتران در ایران به دو صورت دولتی و خصوصی انجام می شود.
1- انتخاب کلی:
بر اساس ماده 3 قانون دفاتر اسناد رسمی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است در مناطقی که بنا به اقتضائات محلی، اقتصادی و جمعیتی نیاز به تأسیس دفاتر اسناد رسمی باشد. اقدامات لازم برای انتخاب سردفتر. مراتب را به اطلاع عموم خواهد رساند.
متقاضیان واجد شرایط باید درخواست خود را در مهلت تعیین شده ارسال کنند. سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با کلیه داوطلبانی که واجد شرایط فوق الذکر باشند در زمان مناسب توسط هیأت منتخب قوه قضائیه مصاحبه خواهد کرد.
لذا هر ساله نیاز به مناطق ثبتی توسط دفاتر اسناد رسمی بررسی و از طریق روزنامه کثیرالانتشار مرکز به متقاضیان اطلاع داده می شود تا متقاضیان درخواست خود را به سازمان ثبت تحویل دهند تا مورد آزمایش قرار گیرند.
پس از آزمون کتبی، برای افرادی که امتیاز لازم را برای محل های مورد نظر کسب کرده اند، توسط هیئت واجد شرایط آزمون شفاهی برگزار می شود.
2- انتخاب انحصاری:
طبق ماده 69 قانون اسناد رسمی، سردفتر شاغل که بازنشسته میشود، میتواند یک نفر واجد شرایط را طبق مقررات این قانون برای اداره دفتر خود به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور معرفی کند.
مدت زمان لازم برای معرفی در مورد بازنشستگی اجباری دو ماه قبل از تاریخ بازنشستگی می باشد و در سایر موارد باید معرفی موارد فوق به همراه درخواست بازنشستگی انجام شود.
ورثه مستخدم متوفی که در زمان فوت شاغل بوده می توانند مجموعاً تا شش ماه از فوت کارمند دولت مطالبه کنند.
به ترتیب فوق یک فرد واجد شرایط را معرفی کنید.
در صورتی که سردفتر یا وراث وی در مهلت های تعیین شده شخص واجد شرایطی را معرفی ننمایند، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می تواند اداره دفتر را با رعایت مقررات این قانون به فرد واجد شرایط دیگری واگذار کند.
در یک نگاه
شرایط تاسیس دفتر ثبت اسناد رسمی
از جمله مهم ترین شرایط تاسیس دفاتر اسناد رسمی از جمله دفتر ثبت ازدواج و طلاق، داشتن لیسانس حقوق در گرایش های قضایی یا الهیات میباشد.
مجوز تاسیس دفتر اسناد رسمی به شخصی تعلق میگیرد که دارای سابقه کار بالای ۲ سال بوده، وکیل پایه یک دادگستری باشد یا در آزمون سردفتری و دفتریاری قبول شده باشد.
یکی از مهمترین دفاتری که درآن انواع سندهای مالی، ازدواج،طلاق و … به ثبت رسانده میشود، دفتر ثبت اسناد رسمی است که توسط سردفتر و دفتریار اداره میشود.
در واقع تمامی افرادی که قصد دارند ملکی را به نام خود زده و یا فرآیند ازدواج خود را به صورت رسمی ثبت نمایند باید به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنند.تاسیس دفاتر اسناد رسمی توسط اشخاصی صورت میگیرد که دارای دانش و سابقه کار حقوقی بوده و یا در آزمون سردفتری شرکت کرده و پذیرفته شدهاند.
شرایط خاصی نیز برای تاسیس این دفاتر وجود دارد که از جمله آن داشتن مدرک تحصیلی مرتبط است. در ادامه برای آشنایی بیشتر با جزئیات تاسیس این دفاتر به بررسی نحوه دریافت مجوز تاسیس دفاتر اسناد رسمی میپردازیم.
- اشخاصی که دارای لیسانس حقوق در رشته قضایی یا فقه در رشته الهیات باشند.
- کسانی که دارای دو سال سابقه خدمات قضائی یا وکالت پایه یک دادگستری باشند.
- سایر افراد دارای مدرک لیسانس بشرط داشتن سه سال سابقه دفتریاری (دفتریار معاون دفترخانه و نماینده ثبت است)
- اشخاصی که از مراجع مسلم دارای تصدیق اجتهاد طبق آئیننامهای که به تصویب وزارت دادگستری میرسد،باشند.
- دفتریارانی که دارای گواهی قبولی امتحان مخصوص سردفتری و دفتریاری باشند به شرط داشتن ۵ سابقه دفتریاری.
- دفتریارانی که دارای دیپلم کامل متوسطه باشند به شرط داشتن ۷ سال سابقه دفتریاری اول
- دفتر یاران اول که در تاریخ تصویب این قانون شاغل بوده و ۱۵ سال سابقه دفتریاری اعم از متناوب مستمر داشته باشند.
- لازم به ذکر است سن سردفتران اسناد رسمی در بدو اشتغال نباید از ۲۴ سال کمتر و از ۵۰ سال بیشتر باشد.
بنابراین برای تاسیس دفاتر اسناد رسمی می توان در آزمون سردفتری شرکت نمود و در صورت قبولی در آن برای تاسیس دفتر اسناد رسمی اقدام نمود.
راهکارهای بالا بردن عمر لوازم خانگی
شرایط تاسیس دفاتر اسناد رسمی ازدواج
- دارندگان مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته حقوق، علوم ثبتی، الهیات و معارف اسلامی (گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی)
- دارندگان گواهی پایان سطح با تایید شورای مدیریت حوزه علمیه قم
- دارندگان گواهی افتاء از مراجع مسلم اهل سنت که به تایید رییس قوه قضاییه رسیده باشد.
- و افرادی که دارای حداقل مدرک تحصیـلی کارشناسی در رشته های ادبیات (زبان فارسی و عرب)، فقه و اصول، تفسیر، علوم قرآنی، حدیث، الهیات و معارف اسلامی
شرایط تاسیس دفاتر اسناد رسمی طلاق
سردفتر طلاق از بین سردفتران شاغل که حداقل ۵ سال سابقه داشته باشند و یا افرادی که علاوه بر شرایط مقرر در این نظامنامه دارای ۳۰ سال باشند انتخاب خواهند شد.
معمولا در این بخش افراد ابتدا سردفتر ازدواج میشوند و پس از کسب تجربه و قبولی در آزمون میتوانند سردفتر طلاق شوند.
خانم ها نمیتوانند در آزمون سردفتری شرکت کرده و سردفتردار (چه دفاتر ازدواج و طلاق و چه دفاتر اسناد رسمی) شوند.
وظایف موسس دفاتر اسناد رسمی

همانطور که در بخش بالا نیز اشاره شد، نحوه دریافت مجوز تاسیس دفاتر ثبت ازدواج و طلاق با تاسیس دفتر اسناد رسمی کمی متفاوت است. وظایف سردفتردار این نهادها نیز با توجه به نوع مرکز مورد تاسیس متفاوت است. در ادامه به بررسی وظایف هر یک از افرادی که واجد شرایط سردفتری هستند میپردازیم.
- تنظیم و ثبت کردن اسناد مالی و غیرمالی مطابق مقررات و قانون مانند سند مالکیت منزل، زمین، ماشین،وثیقه نامه، اجاره نامه و…
- بررسی هویت طرفین معامله با بررسی و کنترل اسناد لازم برای احراز هویت
- دادن سواد مصدق یعنی رونوشت گواهی شده از اسناد ثبت شده به اشخاصی که طبق مقررات حق گرفتن آن را دارند و آن اشخاص عبارتند از متعاملین و اشخاص ذینفع وکسانی که دادگاه دستور اعطای رونوشت سندی را به آنها دادهاست.
- تصدیق صحت امضا یا گواهی امضای اشخاص برای مصون ماندن از تردید و انکار
- قبول و حفظ اسنادی که به امانت میگذارند مانند وصیت نامه
وظایف موسس دفاتر ثبت ازدواج و طلاق
- تنظیم و آمادهسازی مدارک مورد نیاز قبل از ازدواج و طلاق
- دادن معرفی نامه برای انجام آزمایش خون قبل از ازدواج
- توضیح شرایط ضمن عقد یا طلاق برای دو طرف
- خواندن صیغه عقد و طلاق
- انجام امور ثبت رسمی و قانونی ازدواج و طلاق
سخن پایانی
ضرورت ثبت شرکت از نظر حقوقی و اقتصادی، برای یک کسبوکار بسیار است. فعالیت شرکت خود را با اقدام به ثبت آن آغاز کنید. متخصصان وینداد در تمام مراحل ثبت شرکت و نیازهای حقوقی بعدی کسبوکار شما در کنار شما خواهد بود.