رفتن به محتوا رفتن به نوار کناری رفتن به فوتر

حق و حقوق مالکیت چیست؟

مالکیت به رابطه ای گفته می شود که بین شخص و چیزی وجود داشته باشد. در ادامه مقاله به حقوق مالکیت می پردازیم.

مالکیت عین

رابطه حقوقی ای که بین فرد و شی وجود داشته باشد، یک نوع حقوق مالکیت می باشد.

این حقوق مالکیت  را مالکیت عینی می نامند. عین یعنی شی و هر چیزی که در عالم خارج  و در واقعیت قابل لمس و حس باشد.

مثل مالکیتی که افراد نسبت به خانه خود، اتومیبل خود، تلفن همراه خود و سایر وسایلشان دارند. مالکیت عینی به مالک اجازه می دهد هر گونه تصرف که خواست را در مال خود انجام دهد.

می تواند از آن بهره برداری و استفاده کند، آن را بفروشد، آن را هدیه بدهد و … تنها مواردی که فرد نمی تواند مال خود تصرف کند زمانی است که قانون این حق را از او سلب کرده باشد.

مانند وقتی که مالک خانه خود را به مستاجر اجاره می دهد، مالک دیگر اجازه تصرف و استفاده از آن خانه را ندارد زیرا طبق قانون آن را برای مدت معینی به مستاجر انتقال داده است.

مالکیت بر منافع

با گسترده تر شدن زمینه موضوعات مرتبط با حقوق مالکیت ، توجه قانون گذار به این حوزه بیش تر شد. زمانی را در نظر بگیرید که یک نفر خانه اش را در اختیار دیگری می دهد تا در آن زندگی کند مانند قرارداد اجاره در این حالت مالک خانه به مستاجر اجازه می دهد تا برای مدت معینی در آن خانه زندگی کند.

در این حالت اجاره دهنده مالک خانه و مستاجر در مدت اجاره مالک منافع استفاده از خانه است. در اصطلاح حقوقی به این حالت مالکیت بر منافع می گویند.

دسته بندی دیگری از حقوق مالکیت وجود دارد که نسبت به سایر حوزه های مرتبط با حقوق مالکیت جدید تر است و مرتبط با حقوق فکری و ذهنی افراد است که به آن مالکیت معنوی می گویند.

برای آشنایی بیشتر با حقوق مالکیت در ادامه با ارگ همراه باشید.

حقوق مالکیت

حقوق مالکیت  در لغت یعنی مالک بودن و صاحب چیزی بودن. در کتاب  ترمونولوژی حقوق مالکیت به این ترتیب تعریف شده است : ” حقی است که انسان نسبت به شی ای دارد و می تواند هر گونه تصرفی را در آن انجام بدهد.

به جز آن چه که مورد استثنای قانون باشد. حق استعمال و بهره برداری و انتقال یک چیز به هر صورت مگر در مواردی که قانون استثنا کرده باشد .

در قانون مدنی ایران مالکیت فقط در مورد عین استعمال نشده است. در اصطلاح فقه هر سلطه ی قانونی را ملک نامند و مالکیت صفتی است که از این نظر به کار برده می شود .

بنابراین مالکیت خانه ، مالیک حق تحجیر، مالکیت منافع و غیره  ” حق مالکیت می باشند. طبق این تعریف معنی مالکیت از این قرار است که کسی حق استفاده ، بهره برداری و انتقال مالی را دارد و تنها چیزی که می تواند این حق را محدود کند قانون می باشد . البته در حق مالکیت تنها برای اموال استفاده نمی شود.

از موارد حمایت قانون از مالک، می ‌توان به حمایت از وی دربرابر غاصب (کسی که مال را از سلطه‌ ی مالک در می ‌آورد یا مانع استفاده‌ ی او از مال خود می ‌شود) نام برد .

به موجب رابطه‌ ی حق مالکیت، این حق (حق مالکیت) به مالک داده می ‌شود که بدون داشتن مزاحم یا محروم شدن از حق قانونی خود، هرگونه استفاده را از اموال تحت سلطه ‌ی  خود را داشته باشد .

مالکیت، درصورتی که مالک خود دولت باشد، تحت عنوان مالکیت عمومی شناخته می‌ شود و در مقابل آن مالکیت فردی قرار دارد.

ارسال نظر