مالیات ارزش افزوده در اصطلاح بسیار ساده و راحت به معنای مالیات بر مصرف کالاها و خدماتی است که مصرف کننده‌گان می‌پردازند و ابتدا به حساب فروشندگان کالا و خدمات و سپس به حساب خزانه دولت واریز می‌کنند.
گواهی ارزش افزوده یکی از اجزای نظام مالیاتی است و کلیه واحدهای اقتصادی تولید یا توزیع کالا باید این مجوز را دریافت کنند.
گواهی پس از ثبت نام و تکمیل پرونده مالیاتی به متقاضی ارائه میشود.
نحوه محاسبه به صورت خودکار اعلام میشود و زمان ثبت ارزش افزوده در سامانه ارزش 15 روز پس از پایان هر فصل می‌باشد.
مقدمه
یکی از راه‌های اصلی کسب درآمد دولت‌ها از طریق مالیات است که عمدتاً برای ارائه خدمات به شهروندان استفاده میشود.
به طور کلی مالیات‌های اخذ شده توسط دولت به انواع مختلفی از جمله مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیرمستقیم تقسیم میشود که هر کدام به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند.
یکی از انواع مالیات‌های غیرمستقیم، مالیات بر ارزش افزوده است که مالیاتی مرحله‌ای است بر ارزش افزوده تولید کالاها و خدمات و در نهایت به‌عنوان مالیات غیرمستقیم می‌باشد.
مستقیماً از خریدار یا مصرف‌کننده محصول دریافت میشود؛ بنابراین در نظر داریم به این سؤالات در مورد محاسبه مهلت پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و اظهارنامه پاسخ دهیم.
به همین مناسبت در این مقاله ابتدا مفهوم مالیات بر ارزش افزوده را تعریف کرده و سپس نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده را توضیح داده و سیستم مالیات بر ارزش فراخوانی می‌کنیم.
جهت اطلاع از انواع مالیات و مالیات ارزش افزوده می‌توانید با کارشناسان موسسه ثبتی و حقوقی مهرگان در ارتباط باشید و مشاوره رایگان دریافت کنید.
تاریخچه ارزش افزوده
این مالیات برای اولین‌بار در دی ماه 1366 برای اجرا در ایران به مجلس شورای اسلامی معرفی شد.
این لایحه در کمیسیون اقتصادی مجلس مورد بازنگری قرار گرفت و به صحن علنی مجلس تقدیم شد که پس از مخالفت و بیان، بنا به درخواست دولت با 6 ماده موافقت شد.
برای اجرای سیاست ثبات قیمت در سال 2015، اداره دارایی صندوق بین المللی پول، سیاست مالیات بر ارزش افزوده را به عنوان یک عامل کلیدی در بهبود کارایی نظام مالیاتی و اصلاح نظام مالیاتی به منظور اصلاح نظام مالیاتی جمهوری اسلامی ایران ذکر کرد.
به گفته کارشناسان صندوق بین المللی پول، وزارت اقتصاد و دارایی با انجام یکسری مطالعات و تحقیقات در این زمینه، بر اجرای مالیات بر ارزش افزوده در سمینارها و کمیته‌های مختلف دانشگاهی اعم از کارشناسان داخلی و خارجی تاکید کرده است.
وزارت اقتصاد و دارایی در چارچوب طرح تجدید ساختار اقتصادی کشور، اصلاحات اساسی در نظام مالیاتی از جمله لغو معافیت‌های مختلف، لغو مالیات و گسترش پایه مالیاتی با تاکید ویژه بر کارایی مالیاتی را آغاز کرده است. سیستم مالیاتی، و یک مطالعه امکان سنجی جدید انجام شده است.
معاون درآمدهای مالیاتی وزارت اقتصاد و دارایی با توجه به اهمیت گسترش بازار مالیاتی به عنوان یکی از اصول کلیدی سیاست‌های مالی طرح ساماندهی اقتصادی کشور، مطالعات متعددی را انجام و فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را مورد بررسی قرارداد.
پیش‌نویس این مالیات با در نظر گرفتن تبعات اقتصادی اجرای این مالیات به همراه چند اصلاح و بازنگری به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده است.
قانون مالیات‌ها و اختیارات الحاقی به استناد اصل 85 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در 53 ماده و 47 بیانیه مصوب 1387/02/17 کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به مدت یک دوره 5 ساله از 1 اکتبر 2008 باشد. از ابتدای سال 1393 نرخ این مالیات در ایران مجدداً افزایش یافت و از 6 درصد به 9 درصد رسید.
برای آشنایی بیشتر با مالیات ارزش افزوده در ادامه مقاله با ارگ جهان نما همراه باشید
معنای مفهوم ارزش افزوده چیست؟
مثال‌هایی برای درک مفهوم ارزش افزوده، ارزش افزوده که در زبان انگلیسی به آن Value added نیز می‌گویند، ارزش افزوده شده به یک محصول میانی یا ماده خام در طول فرایند تولید یک محصول است.
ارزش افزوده مختص محصول نیست، بلکه مربوط به فرایند تولید است.
به عبارت دقیق‌تر، ارزش افزوده افزایش ارزش محصول پول در فرآیند تولید است.
با انتقال محصول به هر سطح از تولید، ارزشی به محصول اضافه میشود که به آن ارزش افزوده می‌گویند.
ارزش افزوده را می‌توان معادل تفاوت ارزش محصول تولید شده و کل بهای تمام شده مواد اولیه محصول در نظر گرفت که شامل گزارش ارزش افزوده می‌باشد.
مثلاً اگر یک کیلو شیرینی، شکر 200 تومان، آرد 300 تومان، تخم‌مرغ 350 تومان و 450 تومان به عنوان سایر کالاهای اساسی استفاده شود و در نهایت محصول نهایی را 5000 تومان بفروشیم، این یک کیلوگرم هزینه اضافی است. این شیرینی 3700 تومان خواهد بود.
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
تعاریف مختلفی از مالیات بر ارزش افزوده وجود دارد. با تصویب ماده 3 قانون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور به شرح زیر تعریف شده است:
مالیات تکمیلی
حقی که از ما به التفاوت ارزش کالا و خدمات ارائه شده و ارزش کالا و خدمات ارائه شده کسر میشود. خرید یا دریافت در یک دوره زمانی مشخص.
طبق ماده 3 قانون مالیات بر ارزش افزوده، تفاوت قیمت کالا و خدمات ارائه شده با قیمت کالا یا خدمات خریداری شده در مدت معین، ارزش افزوده نامیده میشود.
این مفهوم به فرآیند تولید مربوط میشود، نه به محصول خاصی. مالیات برارزش افزوده نوعی مالیات عمومی است (به استثنای کالاهایی که معمولاً برای کالاها و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرند) که در چند مرحله از قیمت کالاها یا خدمات تولید شده در مراحل مختلف تولید و توزیع اخذ میشود.
به عبارت دیگر مالیات بر ارزش افزوده مالیاتی است که در مراحل ساخت و بهره‌برداری از محل تولید تا مصرف‌کننده نهایی به صورت اقساطی پرداخت میشود.
مالیات بر ارزش افزوده برای مصرف در نظر گرفته شده است که خریداران برای خرید آن را پرداخت می‌کنند که توسط فروشندگان جمع‌آوری میشود و بنابراین به مقامات مالیاتی ارائه میشود.
این مالیات به صورت سری سریع نیست
واردات، تولید، توزیع و مصرف، در نهایت مصرف‌کننده باید بپردازد. تولیدکنندگان این مالیات را پرداخت نمی‌کنند و کاربر نهایی فقط باید این مالیات را بپردازد؛ بنابراین تولیدکنندگان بابت خرید مواد اولیه و سایر کالاها از خریداران مالیات و هزینه پرداخت می‌کنند و مابه‌التفاوت را به دولت می‌پردازند.